Topraksız marul maliyeti 2025 yılında elektrik, gübre, işçilik ve amortisman kalemlerinin yanı sıra döviz kuruna bağlı ithal ekipman fiyatlarındaki artış nedeniyle geleneksel topraklı üretimin yaklaşık iki katına çıkmış görünse de, yıl boyu hasat döngüsü ve %30‑40 verim artışı sayesinde çiftçiler için hâlâ cazip bir yatırım olmaya devam ediyor; bu yazıda yatırımcının bütçesini planlarken gözden kaçırmaması gereken tüm gider kalemleri, ölçek ekonomileri, risk faktörleri ve kâr marjı hesaplamaları sade bir dille ele alınıyor.
Topraksız Marul Üretiminin Temel Giderleri
Topraksız marul maliyeti listesinin başında iklimlendirme, LED aydınlatma, sirkülasyon pompaları ve otomasyon yazılımları için gereken elektrik harcaması yer alırken, onu kalsiyum nitrat ağırlıklı besin çözeltileri, tohum, işçilik ve yatırımın enflasyona göre revize edilen amortismanı izler; bu giderlerin toplamı ortalama bir işletmede kilogram başına 6,8‑7,2 ₺ arasında değişmektedir.
Elektrik Tüketimi Kaç KWh
Gelişmiş iklim kontrolüne sahip bir konteyner çiftlikte aylık elektrik ihtiyacı metrekare başına ortalama 22 kWh olarak ölçülür ve bu değer Antalya‑Mersin hattında fotoperiyot kısaltılarak %15 düşürülebilir.
Haftalık Sarfiyat Nedir?
Yüz metrekarelik modülde haftalık 500 kWh elektrik çekilir.
Besin Çözeltisi Gideri Ne Kadar
A‑B stok çözeltisinin 2025 birim maliyeti litre başına 2,60 ₺’ye yükselmiş olup, standart EC 2,4 dS/m değeriyle yetiştirilen marulda dönüme yıllık 1 600 ₺ kimyasal gider oluşur.
Haftalık Sarfiyat Nedir?
Her rafta 70 L çözelti yenilenir.
100 Metrekarelik Sistem İçin Ortalama Bütçe
Başlangıç yatırımında NFT kanalları, 3 hp chiller, 6000 K LED paneller ve otomasyon sensörleri dâhil edilince topraksız marul maliyeti 100 m² için ortalama 520 000 ₺’ye ulaşır; sabit giderlerin beş yıllık amortismanı hesaba katıldığında işletme sermayesinin ilk onbeş ayda geri dönmesi beklenir.
100 Metrekare NFT Sistem Maliyet Kalemleri
| Kalem | Adet | Birim Fiyat (₺) | Toplam (₺) |
|---|---|---|---|
| NFT Kanalı 6 m | 40 | 750 | 30 000 |
| LED Panel 200 W | 80 | 1 950 | 156 000 |
| Chiller 3 hp | 1 | 68 000 | 68 000 |
| Dalgıç Pompa | 2 | 6 500 | 13 000 |
| Sensör‑Kontrol Paketi | 1 | 44 000 | 44 000 |
| Kurulum İşçiliği | — | — | 35 000 |
| Yedek Parça-Kur Var. | — | — | 20 000 |
| Toplam | 366 000 | ||
| Bu tabloda kurulum maliyetlerine KDV dâhil edilmemiş olup, besin eriyiği tankı ve izolasyon panelleri gibi ek kalemlerle toplam yatırım 520 000 ₺ seviyesine çıkar. |
İşçilik Gideri Kaç Personel
Yüz metrekarelik tesiste iki tam zamanlı operatör, her hasat döngüsünde ortalama 5 000 kök marulu işleyerek kişi başı aylık 22 500 ₺ maaş maliyetine karşılık gelir.
Haftalık Sarfiyat Nedir?
Operatör başına 45 saat mesai ödenir.
Büyük Ölçekli Seralarda Birim Başına Maliyet
1 000 m² üzerindeki seralarda soğutma ve aydınlatma kapasitesi topluca alındığı için ekipman birim fiyatı %18 düşerken, marul başına elektrik tüketimi 0,14 kWh seviyesine geriler; böylece topraksız marul maliyeti kilogram başına 5,1‑5,4 ₺ bandına inerek kâr marjını %32’ye taşır.
Ölçek Ekonomisi Nasıl Sağlanır
Toplu alım sözleşmeleriyle LED panel fiyatları %10, gübre fiyatları ise tanker bazlı alımla %12 ucuzlatılır ve lojistik giderler parti başına paylaştırılır.
Minimum Metrekare Kaçtır?
500 m² altı yatırımlarda birim maliyet artar.
Kârlılık Hesabı Nasıl Yapılır?
Topraksız marul maliyeti düşürülerek brüt kâr marjını ölçmek için aylık toplam harcamalar sabit ve değişken olarak ayrılır, ardından hasat edilen kök sayısı ile ortalama satış fiyatı (2025 Haziran itibarıyla toptan 9,8 ₺/kök) çarpılır; birim kâr 3,2 ₺’nin altına düştüğünde verim veya satış kanalı revize edilmelidir.
Marjı Etkileyen Faktörler
Elektrik tarifesine yansıtılan PTF artışı, döviz kuru ve fide kayıp oranı kârlılığı en hızlı düşüren üç unsurdur; etkileri düzenli kayıtla izlenmelidir.
Kritik Limit Nedir?
%10 fide kaybı kârlılığı sıfırlar.
Riskler ve Maliyetleri Artıran Faktörler
Dolaşım pompası arızası, pH dalgalanmaları ve ani sıcaklık yükselişleri topraksız marul maliyeti hesabını bozacak beklenmedik giderler doğurur; sigorta, yedek ekipman ve IoT tabanlı erken uyarı sistemleri bu riskleri %70 oranında düşürür.
En Sık Görülen Arıza
Pompa pervanesinde kireçlenme debiyi azaltır, çözeltinin oksijen seviyesini düşürür ve kök çürümesine yol açar.
Bakım Periyodu Kaç Gün
Her 30 günde bir kimyasal temizleme gerekir.
Maliyet Azaltmak İçin İpuçları
LED sürücülerde “dimmer” kullanarak fotoperiyodu 16 saatten 14 saate düşürmek, besin döngüsünde geri kazanım filtresi eklemek ve yerel kooperatifler üzerinden toplu hammadde alımı yapmak topraksız marul maliyeti üzerinde %12‑15 tasarruf sağlar.
Yerel Teşviklerden Yararlan
2025’te Tarım ve Orman Bakanlığı yüzde 40 hibe, yüzde 40 faizsiz kredi desteği sunarak nakit akışını rahatlatır; başvuru için Mersin İl Müdürlüğü’ne yatırım fizibilitesi sunulmalıdır.
Son Başvuru Tarihi Nedir
Destek programı 30 Eylül 2025’te kapanır.
Sıkça Sorulan Sorular
Aşağıda topraksız marul maliyeti 2025 ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları yer almaktadır:
LED aydınlatmaya alternatif var mı?
Doğal ışığı yoğun kullanan yüksek tavanlı cam seralar Akdeniz ikliminde LED ihtiyacını %25’e kadar azaltabilir ancak kış aylarında hâlâ takviye gerekir.
Elektrik maliyetini düşürmek için hangi tarife seçilmeli?
Çok zamanlı tarife ve gece sulaması programıyla kWh başına ortalama bedel 2,30 ₺’ye çekilebilir.
Geri dönüş süresi kaç hasat döngüsüdür?
Yüz metrekarelik sistemde ortalama dokuz hasat döngüsünde yatırım maliyeti geri kazanılır.
pH dalgalanmasını nasıl önleyebilirim?
Otomatik dozaj pompalarına haftalık kalibrasyon yapılmalı ve yedek pH probu hazır tutulmalıdır.
Marul başına su tüketimi ne kadar?
NFT sisteminde kök başına 1,3 L su buharlaşma ve drenaj kayıpları dışarıda bırakılarak geri dolaşımda kalır.
Sigorta primleri yüksek mi?
Seracılık paketi kapsamında yangın ve elektrik arızası teminatı yıllık ortalama 9 000 ₺ olup, ekipman değeri yükseldikçe prim artar.
Mersin’de hibe desteği şartları nelerdir?
Başvuru sırasında en az 500 m²’lik kapalı alan ve üç yıllık işletme planı sunulmalıdır.
