İşçinin İşverene Maliyetini Hesaplamak

İşçi çalıştırmak, yalnızca maaş ödemekten ibaret değildir; işverenin karşılaştığı maliyetler, birçok kalemden oluşur ve bu giderlerin doğru hesaplanması işletme bütçesi açısından oldukça önemlidir. İşverenler, yalnızca çalışana ödenen net ücretle değil, aynı zamanda vergiler, sigorta primleri ve diğer yasal yükümlülüklerle de ilgilenmek zorundadır. Bu yazıda, işçinin işverene toplam maliyeti nasıl hesaplanır, hangi unsurlar dikkate alınmalıdır, bu kalemler arasında nasıl bir dağılım vardır gibi detayları sade bir dille ele alacağız.

İşçi Maliyeti Nedir?

İşçi maliyeti, bir çalışanın işverene sağladığı hizmet karşılığında katlandığı tüm giderlerin toplamıdır. Bu maliyetin içinde net maaş, SGK primi, işsizlik sigortası, vergiler ve kıdem gibi yasal haklar yer alır.

İşçi Maliyeti Hesaplanırken Neler Dikkate Alınır?

İşçi maliyeti hesaplanırken yalnızca maaş değil, birçok yasal ve idari ödeme kalemi göz önünde bulundurulmalıdır.

Brüt Ücretin Önemi

İşverenin maliyet hesaplamasında temel alınan değer brüt ücrettir çünkü yasal kesintiler bu tutar üzerinden yapılır.

SGK İşveren Payı

SGK işveren payı, brüt maaşın %15,5 ile %20,5 arasında değişen oranlarını oluşturur ve işverenin yükünü ciddi şekilde artırır.

İşsizlik Sigortası

İşveren, işsizlik sigortası primi olarak brüt ücretin %2’sini ödemekle yükümlüdür ve bu kalem de toplam maliyete eklenir.

Damga Vergisi

Her çalışan için ödenen damga vergisi, brüt maaş üzerinden hesaplanır ve maliyet kalemlerinden biridir.

Aylık İşçi Maliyeti Nasıl Hesaplanır?

Aylık işçi maliyeti, brüt maaş üzerinden yapılan tüm yasal kesintilerin ve işveren katkılarının toplanmasıyla hesaplanır.

Örnek Hesaplama Tablosu (2025 yılı varsayımlarıyla)

Ek Maliyetler Nelerdir?

Ana yasal yükümlülüklerin dışında bazı dolaylı maliyetler de işverenin bütçesini etkileyebilir.

Kıdem ve İhbar Tazminatı

Çalışanın ayrılması durumunda doğan kıdem ve ihbar tazminatları, işverenin beklenmedik ek maliyetlerle karşılaşmasına neden olabilir.

Yemek ve Yol Giderleri

Pek çok işveren, çalışana yemek ve ulaşım desteği sağlar. Bu tür sosyal yardımlar da işçi maliyetine eklenmelidir.

Özel Sağlık Sigortası ve Primler

Bazı işyerlerinde özel sağlık sigortası, prim ve bonus gibi ek ödemeler maliyeti yukarı çekebilir.

Yıllık Maliyet Nasıl Hesaplanır?

İşverenler için önemli olan sadece aylık değil, yıllık toplam iş gücü giderlerini de öngörebilmektir.

Yıllık Maliyet Kalemleri

Yıllık maliyet; 12 aylık maaş, yasal primler, izin ücretleri, bayram tatilleri ve sosyal haklar dâhil edilerek hesaplanır.

Yıllık Planlama ve Bütçeleme

Yıl boyunca oluşabilecek zamlar, asgari ücret artışları ve vergi düzenlemeleri de hesaba katılarak esnek bir bütçeleme yapılmalıdır.

Sıkça Sorulan Sorular

İşçinin işverene maliyeti konusu, özellikle küçük ve orta ölçekli işletmelerde en çok merak edilen konulardan biridir. Aşağıda sıkça sorulan sorulara açıklayıcı cevaplar bulabilirsiniz.

İşçinin işverene maliyeti sadece maaş mıdır?

Hayır, işçinin maliyeti yalnızca net maaştan ibaret değildir. Brüt maaşa ek olarak SGK işveren payı, işsizlik sigortası, damga vergisi, yemek ve yol giderleri gibi kalemler de bu maliyete dâhildir.

Brüt ücret nasıl belirlenir?

Brüt ücret, çalışana ödenecek net maaşın üzerine yasal kesintilerin ve işveren katkı paylarının eklenmesiyle hesaplanan toplam tutardır.

İşveren primleri neye göre değişir?

İşveren prim oranları iş koluna ve teşviklerden yararlanıp yararlanmadığına göre değişebilir. Standart oran genellikle %20,5 civarındadır.

Yemek ve yol yardımı zorunlu mudur?

Hayır, yemek ve yol yardımı yasal olarak zorunlu değildir ancak çoğu işveren rekabetçi olmak adına bu hakları sunar.

Yıllık izin ücreti maliyete dâhil edilir mi?

Evet, yıllık izin süresince çalışanın maaşı ödenmeye devam eder ve bu da işverenin yıllık maliyetine dâhildir.

Asgari ücret artışı işveren maliyetini nasıl etkiler?

Asgari ücretteki artış doğrudan brüt maaşı etkiler ve buna bağlı olarak SGK ve diğer primlerin tutarı da yükselir.

İşveren kıdem tazminatı için nasıl hazırlık yapmalı?

İşverenler, kıdem tazminatı yükümlülüğü doğmadan önce birikim yapmalı veya bu ödemeyi yıllık bütçelerine dahil etmelidir.

Ek ödemeler işveren maliyetini ne kadar artırır?

Prim, ikramiye veya fazla mesai gibi ek ödemeler doğrudan brüt maaşı artırdığı için toplam maliyeti ciddi ölçüde yükseltebilir.